การปลูกกัญชาในระบบปิด (Indoor)
การปลูกกัญชาในระบบปิด หมายถึง การเพาะปลูกพืชสกุลกัญชาโดยมีการควบคุมปัจจัยการเจริญเติบโตด้วยมนุษย์ไม่ว่าจะเป็นระบบการปลูกในอาคาร, ตู้คอนเทรนเนอร์, หรือโรงเรือน (Greenhouse) ขึ้นอยู่กับพื้นที่ วัตถุประสงค์ และความสามารถในการลงทุนของผู้ปลูก
ซึ่งการควบคุมปัจจัยที่จำเป็นสำหรับการเจริญเติบโตของพืข เช่น สภาพภูมิอากาศ ทั้งปริมาณก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ ระดับอุณหภูมิ และความชื้นสัมพัทธ์ แสงสว่าง ได้แก่ คลื่นความถี่แสง ความเข้มแสง และช่วงความยาวแสงต่อวัน น้ำ ธาตุอาหาร และวัสดุปลูก เป็นต้น
โรงเรือนแบบปิด แบบอาคารปลูกพืช (Plant factory)
ระบบการปลูกพืชสกุลกัญชาในระบบปิดเป็นการปลูกภายในอาคารหรือห้องปลูกที่มีการควบคุมสภาพแสงจากหลอดไฟภายในอาคาร การควบคุมสภาพอากาศ อุณหภูมิ ความชื้น การหมุนเวียนของอากาศ ทั้งออกซิเจน และคาร์บอนไดออกไซด์ ระบบการปลูกกัญชารูปแบบนี้เป็นวิธีที่เริ่มต้นได้ยากเนื่องจากต้องใช้อุปกรณ์สำหรับควบคุมปัจจัยต่างๆ เป็นจำนวนมาก ซึ่งปัจจัยการผลิตที่สร้างขึ้นมาจากการกระทำของมนุษย์เป็นหลัก เพื่อให้มีสภาพแวดล้อมที่เหมาะสมกับการเจริญเติบโตของต้นพืชสกุลกัญชา และยังสามารถควบคุมการแพร่ระบาดของโรคและแมลงศัตรูพืชที่สำคัญได้ เนื่องจากการปลูกแบบระบบปิดนั้นสามารถควบคุมความชื้นภายในอาคาร/โรงเรือน ทำให้ป้องกันการเกิดเชื้อราได้เป็นอย่างดี และยังทำให้แมลงศัตรูพืชที่สำคัญของพืชสกุลกัญชาไม่สามารถเข้ามารบกวนหรือทำลายต้นกัญชาได้
นอกจากนี้การปลูกพืชสกุลกัญชาในระบบปิดมีวัตถุประสงค์หลักเพื่อการผลิตช่อดอกสำหรับสกัดสารสำคัญที่มีประโยชน์ทางการแพทย์ให้มีคุณภาพสูงสุด เนื่องจากการปลูกพืชสกุลกัญชาภายใต้ระบบปิดจะทำการปลูกต้นกัญชาเพศเมียเท่านั้น ทำให้ไม่มีกระบวนการถ่ายละอองเกสรและการผสมพันธุ์ (ปฏิสนธิ) ในพืชสกุลกัญชาจะเรียกปรากฏการณ์นี้ว่า “Sinsemilla” ออกเสียงว่า (Sin-Semiya) มาจากภาษาสเปนสองคำ คือ “Sin” ที่มีความหมายว่า “ไม่มี” และ “Semilla” ที่หมายถึง “เมล็ด” ดังนั้นคำว่า “Sinsemilla” จึงเป็นคำที่อธิบายถึง ช่อดอกของต้นกัญชาเพศเมียที่ยังไม่ไวด้รับการปฏิสนธิจากละอองเกสรกัญชาของต้นเพศผู้ ช่อดอกลักษณะนี้จะมีคุณค่าและศักยภาพมากที่สุด เนื่องจากมีปริมาณสารสำคัญของช่อดอกสูง ซึ่งช่อดอกของต้นตัวเมียที่ได้รับการถ่ายละอองเกสรจะยังคงมีการบานอย่างต่อเนื่องและสร้างการผลิตสารสำคัญ (Resin) ในระดังสูงที่สุด โดยใช้เวลาประมาณ 6-10 สัปดาห์หลังจากกระตุ้นให้เกิดการพัฒนาตาช่อดอกด้วยการให้ต้นกัญชาได้รับแสงน้อยกว่า 12 ชั่วโมงต่อวัน ในช่วงเวลานี้กลีบเลี้ยง (Calyxes) จะมีการพัฒนาและเบ่งบานเพื่อรอการปฏิสนธิ ทำให้ผลผลิตที่ได้มีคุณภาพสูงกว่าช่อดอกกัญชาที่มีการติดเมล็ดจากกระบวนการถ่ายละอองเกสร (Cervantes, 2016) ในทางตรงข้ามกันละอองเกสร และปฏิสนธิ จะส่งผลทำให้ปริมาณของสารสำคัญภายในช่อดอกลดลงเหลือเพียง 1 ใน 3 ของปริมาณที่จะได้รับในระยะเก็บเกี่ยว (Ellison and Sandler, 2019)
โรงเรือนแบบปิด แบบตู้คอนเทรนเนอร์
การปลูกกัญชาในระบบปิด (Indoor) ผู้ปลูกกัญชาจำเป็นต้องทราบถึงปัจจัยเบื้องต้นที่สำคัญสำหรับการปลูกกัญชาในระบบปิดตามระยะการเจริญเติบโตของต้นพืชสกุลกัญชา เพื่อเป็นข้อมูลเบื้องต้นประกอบการปลูกพืชสกุลกัญชาได้อย่างมีประสิทธิภาพ เพื่อให้ได้ผลผลิตสูงสุด และต้นทุนการผลิตต่อหน่วยพื้นที่ลดลง โดยมีรายละเอียดของแต่ละปัจจัยตามระยะการเจริญเติบโตของต้นพืชสกุลกัญชา ดังนี้
- ระยะขยายพันธุ์ เป็นขั้นตอนการเตรียมต้นพันธุ์ทั้งด้วยวิธี การเพาะเมล็ดกัญชา และ วิธีตัดชำกัญชา ที่มีช่วงเวลา 14 วัน โดยมีความต้องการปัจจัยสำหรับการเจริญเติบโต ได้แก่ ความเข้มแสง 150-200 ไมโครโมลต่อตารางเมตรต่อวินาที และมีช่วงเวลาความยาวแสงต่อวัน 18 ชัวโมง โดยมีอุณหภูมิภายในห้องปลูก 21-23 องศาเซลเซียส และมีความชื้นสัมพัทธ์ถึง 100 เปอร์เซ็นต์
- ระยะเวลาการเจริญเติบโตทางด้านลำต้น เป็นระยะที่ต้นพืชสกุลกัญชามีการเจริญเติบโตตามลำต้นที่เพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็ว โดยทั่วไปใช้ระยะเวลาตั้งแต่ 21-42 วัน ขึ้นอยู่กับสายพันธุ์กัญชา โดยมีความต้องการปัจจัยสำหรับการเจริญเติบโตด้านความเข้มของแสง 16-18 ชั่วโมงต่อวัน โดยมีอุณหภูมิภายในห้องปลูก 26-29 องศาเซลเซียส ขณะที่ความชื้นสัมพัทธ์อยู่ระหว่าง 75-80 เปอร์เซ็นต์ และต้องการปริมาณคาร์บอนไดออกไซด์ 1,200-1,500 ppm
- ระยะก่อนออกดอก ระยะก่อนออกดอก (Pre-Flowering) เป็นระยะที่ต้นพืชสกุลกัญชาเริ่มมีการเปลี่ยนแปลงการเจริญเติบโตด้านลำต้นไปสู่ระยะการออกดอก โดยทั่วไปใช้ระยะเวลาประมาณ 3-7 วัน ซึ่งมีความต้องการปัจจัยสำหรับการเจริญเติบโตค่อนข้างซับซ้อน โดยมีความต้องการความเข้มข้นของแสง 450-500 ไมโครไมลต่อตารางเมตรต่อวินาที และต้องการมากขึ้นถึง 700-800 ไมโครไมลต่อตารางเมตรต่อวินาที แต่กลับต้องการช่วงเวลาความยาวแสงต่อวันลดลงเป็นไม่เกิน 12 ชั่วโมงต่อวัน โดยมีอุณหภูมิในห้องปลูก 26-29 องศาเซลเซียส ขณะที่ความชื้นสัมพัทธ์ลดลงเป็น 55-67 เปอร์เซ็นต์ และต้องการปริมาณคาร์บอนไดออกไซด์ 1,200-1,500 ppm
- ระยะออกดอกเต็มที่ (Blooming) เป็นระยะที่ต้นพืชสกุลกัญชามีการพัฒนาช่อดอก เกิดการเปลี่ยนแปลงของปริมาณสารสำคัญต่างๆ ภายในช่อดอก ซึ่งจะใช้ระยะเวลาในการพัฒนาประมาณ 48-70 วัน ขึ้นอยู่กับสายพันธุ์กัญชา โดยมีความต้องการปัจจัยด้านความเข้มแสง ความยาวแสง อุณหภูมิ และความชื้นสัมพัทธ์ในระดับเดียวกันกับระยะก่อนออกดอก คือ ความเข้มแสง 700-800 ไมโครโมลต่อตารางเมตรต่อวินาที ความยาวแสง 12 ชั่วโมงต่อวัน อุณหภูมิภายในห้องปลูก 26-29 องศาเซลเซียส และความชื้นสัมพัทธ์ 55-67 เปอร์เซ็นต์ แต่ไม่ต้องการการเพิ่มปริมาณคาร์บอนไดออกไซด์ในระยะนี้
ตารางที่ 1 การควบคุมปัจจัยสภาพแวดล้อมตามระยะการเจริญเติบโตของพืชสกุลกัญชา
*** เพิ่มเติม : พืชสกุลกัญชา เป็นพืชที่สามารถปลูกได้ทั้งในระบบเปิดหรือสภาพแปลง (Outdoor cultivation), โรงเรือน (Semi-indoor cultivation), และระบบปิด (Indoor cultivation) ขึ้นอยู่กับวัตถุประสงค์ในการปลูก ได้แก่ การปลูกเพื่อใช้ประโยชน์จากเส้นใจ (Fiber), เมล็ด (Grain), และสารสำคัญ (Cannabinoids)
ที่มา : กรมวิชาการเกษตร (คู่มือสำหรับเกษตรกร การผลิตพืชสกุลกัญชา เพื่อประโยชน์ทางการแพทย์ และอุตสาหกรรม)
Was this helpful?
7 / 0